خداحافظی با نوشابه

 

آیا نوشابه در فهرست خرید خانواده شما قرار دارد؟ آیا هنگام خرید مواد غذایی در فروشگاه نوشابه‌های رژیمی را انتخاب می‌کنید؟ اگر تصور می‌کنید نوشابه‌های رژیمی کم‌ضررتر هستند، لازم است بدانید مصرف هر نوع نوشابه گازدار صرف‌نظر از مقدار کالری‌ و نوع شیرین‌کننده آن می‌تواند به بدن‌ آسیب برساند و سیستم ایمنی را ضعیف کند. باور ندارید؟ این هم دلایلش:

 

اضـافـه وزن، چاقـی و دیـابـت
 

نوشابه‌های گازدار به دلیل مقدار بسیار زیاد قند و رادیکال‌های آزادی که دارند موجب آسیب به بافت‌های بدن، چاقی و اضافه وزن، ابتلا به دیابت و پیشرفت عوارض و مشکلات ناشی از دیابت می‌شوند.
 

 

سـوء تغـذیـه
 

افرادی که به جای نوشیدنی‌های سالم مانند شیر کم‌چرب و آبمیوه طبیعی نوشابه گازدار می‌خورند احتمال دارد به مقدار کافی ویتامین A، کلسیم و منیزیم دریافت نکنند. اسیدفسفریک موجود در نوشابه‌های گازدار موجب برداشت کلسیم و منیزیم از بافت‌های بدن می‌شود و مقدار این مواد مغذی را در بدن کاهش می‌دهد. کلسیم و منیزیم به کارکرد بهتر و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. بررسی‌ها نشان داده احتمال ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زیاد نوشیدنی گازدار مصرف می‌کنند، بیشتر است و پوکی استخوان در آنها زودتر آغاز می‌‎شود.
 

 

شـیـریـن‌کننـده‌هـای مصنـوعـی
 

بعضی‌ها تصور می‌کنند تنها نکته منفی مصرف نوشابه‌های گازدار قند زیاد و کالری بالای آن است و به همین خاطر به جای مصرف نوشابه‌های گازدار معمولی که با شیرین‌کننده‌های پرکالری شیرین شده‌اند از نوشابه‌های گازدار رژیمی استفاده می‌کنند و چون خیالشان از بابت مقدار کالری این مواد راحت است بدون هیچ محدودیتی این نوشابه‌ها را مصرف می‌کنند. در حالی که بررسی‌ها نشان داده است نوشابه‌های رژیمی‌‌هم با اضافه وزن ارتباط دارند. نتیجه یک مطالعه با بررسی 1550 فرد نشان داده است که احتمال چاقی و اضافه وزن در افرادی که نوشابه رژیمی‌‌مصرف می‌کنند با نوشیدن هر بطری نوشابه 41 درصد بیشتر می‌شود. سلول‌های بدن در پاسخ به هر طعم شیرین نسبت به ذخیره چربی و کربوهیدرات اقدام می‌کنند و این مساله موجب گرسنگی بیشتر می‌شود. همچنین شیرین‌کننده‌ها ترشح انسولین را بیشتر می‌کنند و در نتیجه توانایی بدن برای سوزاندن چربی کاهش پیدا می‌کند. حقیقت تلخ دیگر آن است که تاثیر مصرف نوشابه‌های رژیمی بر کاهش وزن از نظر علمی به اثبات نرسیده است و هنوز هیچ مطالعه‌ای نشان نداده است که نوشیدن نوشابه‌های رژیمی‌‌ به کاهش وزن کمک می‌کند.
 

 

بـطـری‌هـای پـلاسـتـیـکـی
 

ضررهای نوشابه‌های گازدار رژیمی و غیررژیمی تنها به قند زیاد و رادیکال‌های آزاد و اسید فسفریک موجود در آنها محدود نمی‌شود. حتی بطری‌های پلاستیکی نوشابه‌ برای سلامت مضر هستند و می‌توانند ما را بیمار کنند. این بطری نوعی ماده شیمیایی سمی ‌‌موسوم به بیسفنول A یا BPA دارد که می‌تواند از بطری به نوشابه و پس از مصرف نوشابه به بدن ما وارد شود. بررسی‌ها نشان داده است که BPA با تعداد زیادی از بیماری‌ها از جمله نقص سیستم ایمنی بدن ارتباط دارد. اگر نگران سلامت کودکتان هستید، مراقب باشید به مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی‌هایی که در بطری‌های پلاستیکی عرضه می‌شود، عادت نکند. کارشناسان بهداشت توصیه می‌کنند از کودکان در برابر تماس با محصولات حاوی این ماده به ویژه محصولاتی که هر روز استفاده می‌شوند محافظت کنیم. منبع: ریدرزدایجست

 

وقتی نوشابه سیاه می‌خورید چه اتفاقی می‌افتد؟

 

10 دقیقه بعد

 

10 قاشق چایخوری شکر وارد بدن‌تان می‌شود. می‌دانید چرا با وجود خوردن این حجم شکر دچار استفراغ نمی‌شوید؟ چون اسید فسفریک، کمی طعم آن را می‌گیرد و شیرینی‌اش را خنثی می‌کند.

 

20 دقیقه بعد

 

قند خون‌تان بالا می‌رود و به ترشح ناگهانی و یک‌جای انسولین منجر می‌شود. کبدتان شروع می‌کند به تبدیل قند به چربی تا قند خون، بیشتر از این بالا نرود.

 

40 دقیقه بعد

 

حالا دیگر جذب کافئین کامل شده، مردمک‌های‌تان گشاد می‌شود، فشار خون‌تان بالا می‌رود و در پاسخ به این حالت، کبدتان قند را به داخل جریان خون رها می‌کند. گیرنده‌های آدنوزین مغز حالا بلوک می‌شوند تا از احساس خواب‌آلودگی جلوگیری کنند.

 

45 دقیقه بعد

 

ترشح دوپامین افزایش پیدا می‌کند و مراکز خاصی در مغز که حالت سرخوشی ایجاد می‌کنند، تحریک می‌شوند. این همان مکانیسمی است که در مصرف هروئین به ایجاد سرخوشی منجر می‌شود.

 

60 دقیقه بعد

 

اسیدفسفریک موجود در نوشابه، داخل روده کوچک، به کلسیم، منیزیم و روی می‌چسبد. متابولیسم بدن افزایش پیدا می‌کند. میزان بالای قند خون و شیرین‌کننده‌های مصنوعی، دفع هرچه بیشتر کلسیم را از طریق ادرار باعث می‌شوند.

 

مدتی بعدتر

 

کافئین در نقش یک داروی مدر (ادرارآور) وارد عمل می‌شود. حالا دیگر کلسیم و منیزیم و روی که قرار بود جذب بدن شود، بیش از پیش از طریق ادرار دفع می‌شود و به همراه آن مقادیر زیادی آب، سدیم و دیگر الکترولیت‌ها نیز از دست می‌رود.

 

... و بالاخره

 

کم‌کم آن غوغایی که در بدن‌تان ایجاد شده بود فروکش می‌کند و نوبت به افت قند می‌رسد. در این مرحله یا خیلی حساس و تحریک‌پذیر می‌شوید یا خیلی کرخت و بی‌حال. حالا دیگر تمام آن آبی را که از طریق نوشابه وارد بدن خود کرده بودید، دفع کرده‌اید؛ آبی که می‌شد به جای اسید و کافئین و شکر، حاوی مواد مفیدی برای بدن‌تان باشد. تا چند ساعت بعد اثر کافئین هم از بین می‌رود و شما هوس یک نوشابه دیگر می‌کنید.

 

نگاه متخصص تغذیه

 

دکتر مسعود کیمیاگر

 

متخصص تغذیه و رژیم درمانی

 

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

 

نوشابه دشمن رژیم است

 

به‌طورکلی نوشابه‌ها مواد مفیدی نیستند. مصرف نوشابه‌های غیررژیمی به دلیل کالری بالایی که دارند توصیه نمی‌شود. یک لیوان نوشابه‌ غیررژیمی بیشتر از 100 کالری انرژی دارد. همه انواع نوشابه‌های گازدار به دلیل تداخل در جذب کلسیم مفید نیستند. نوشابه‌های گازدار برای دستگاه گوارش هم مفید نیستند و آن را تنبل می‌کنند. همچنین این نوشابه‌ها وابستگی ایجاد می‌کند و پس از مدتی فرد به مصرف آنها عادت می‌کند. نوشابه‌های رژیمی همه مضرات نوشابه‌های غیررژیمی را دارند منهای کالری زیاد. در واقع کالری این نوشابه‌ها بسیار کم و نزدیک به صفر است. به همین دلیل این نوشابه‌ها چاق‌کننده نیستند و مصرفشان موجب بالا رفتن قند خون در افراد دیابتی نمی‌شود. بهتر است در رژیم غذایی از نوشابه استفاده نشود و مصرف آن به هفته‌ای یکبار یا 10 روز یک بار محدود شود. اما اگر کسی اصرار به خوردن نوشابه دارد یا به دلیل اینکه غذا خشک است و از گلو پایین نمی‌رود می‌خواهد همراه غذا نوشابه بخورد بهتر است نوع رژیمی آن را انتخاب کند. به طور کلی ترجیح بر این است که افراد نوشابه‌های بدون گاز را انتخاب کنند و به جای نوشابه همراه غذا نوشیدنی‌هایی مانند دوغ و آب پرتقال بخورند. به عنوان مثال غذاهایی مانند ساندویچ‌ها و پیتزاهای حاوی کالباس و سوسیس بهتر است با آب پرتقال خورده شوند. آب پرتقال حتی نوع مصنوعی‌اش به دلیل ویتامین C که دارد ضررهای کالباس و سوسیس مانند تولید نیتروزآمین را خنثی می‌کند.

 

نگاه ارتوپد

 

دکتر تقی بغدادی

 

فوق‌تخصص ارتوپدی کودکان

 

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

 

نوشابه دشمن استخوان است

 

بیشتر نوشابه‌های گازدار، یک محلول قندی به اضافه کافئین هستند اما ممکن است نوشابه‌های رژیمی، قند یا شیرینی غیرقندی کمتری داشته باشند. بعضی نوشابه‌ها هم ترکیب کافئین ندارند.

 

اثر عمومی نوشابه‌ها بخشی مربوط به قند است که با مصرف زیاد باعث افزایش وزن می‌شود و بخشی مربوط به کافئین. کافئین می‌تواند سبب کاهش تراکم استخوان شود و جذب کلسیم را کاهش دهد. مصرف بیش از حد قند در برنامه غذایی از طریق نوشابه هم تعادل ترکیبات لازم در سوخت‌وساز بدن یعنی تناسب قند، چربی و پروتئین را به هم می‌زند و هم وزن تغییرات در ترکیب استخوان را افزایش می‌دهد. توصیه متخصصان تغذیه، کاهش مصرف یا

مصرف نکردن نوشابه‌های گازدار است. این نکته در کودکان بیشتر مورد توجه است زیرا عادت به مصرف زیاد نوشابه گازدار و افزایش وزن، فعالیت فیزیکی کودکان را محدود می‌کند و آثار منفی روان‌تنی در آنها خواهد داشت. کافئین هم می‌تواند در آنها اختلال خواب به وجود آورد و اگر شرایطی مانند کاهش فعالیت فیزیکی و افزایش وزن هم موجود باشد، کافئین ماهیت استخوان را تغییر و تراکم آن را کاهش می‌دهد.

 

نگاه دندانپزشک

 

دکتر سید احمد موسوی

 

اندودنتیست و عضو هیات علمی دانشگاه

 

نوشابه دشمن دندان است

 

مطالعات نشان داده است که اسید موجود در نوشابه‏های گازدار می‏تواند موجب ساییدگی و پوسیدگی دندان‏ها شود. این نوشیدنی‏ها بیشترین تاثیر مخرب را بر ساختمان مینای دندان دارند. نوشابه‏های گازدار به‌خصوص بر دندان کودکان زیر شش سال اثر تخریبی بیشتری دارند و توصیه می‏شود پدر و مادرها فرزندان خود را به خوردن این نوشیدنی‏ها عادت ندهند.

 

البته به‌خصوص در افرادی که دارای حساسیت‏های دندانی هستند، علاوه بر نوشابه‏ها، نوشیدنی‏هایی مانند آب پرتقال، آبلیمو، آب گریپ‌فروت و انواع چای روی دندان‏ها آثار نامطلوبی دارند. مهم این است که بعد از نوشیدن نوشابه یا این آبمیوه‌ها دندان‌ها با آب شسته شوند و مسواک نزنید زیرا مسواک زدن باعث تشدید اثر مخرب این نوشیدنی‏ها خواهد شد. در پایان توصیه می‏کنم تا حد امکان از خوردن نوشابه پرهیز کنید. اگر هم تمایل به مصرف آن دارید، حتما از نی استفاده کنید تا تماس مواد آن با سطح دندان کمتر شود. برای تشخیص مشکلات دندان در مراحل اولیه و پیشگیری از مشکلات شدیدتر، هر شش ماه یک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید.