شایع ترین بیماری پوستی در نوجوانان و جوانان جوش های غرور و جوانی است که در اصطلاح علمی به آن آکنه می گویند.این جوش ها در اثر التهاب غدد چربی پوست به وجود می آیند که معمولا بعد از سن بلوغ در افراد آغاز می شود.
شایع ترین بیماری پوستی در نوجوانان و جوانان جوش های غرور و جوانی است که در اصطلاح علمی به آن آکنه می گویند.این جوش ها در اثر التهاب غدد چربی پوست به وجود می آیند که معمولا بعد از سن بلوغ در افراد آغاز می شود.
آکنه در دختران در سنین پایین تری نسبت به پسران بروز می کند.ولی درپسران معمولا تظاهرات بسیار شدیدتری دارد.به طور کلی علائم و نشانه های آکنه در افراد مختلف متفاوت است ومی تواند ازخفیف تا بسیار شدید متغیر باشد.
آکنه اغلب به صورت نقاط سر سیاه, نقاط سر سفید وجوش های چرکی بروز می کند.غدد چربی در تمام سطوح پوست شما به غیر از کف پا و دست وجود دارد؛ اما بیشترین تراکم آنها در صورت , سینه, پشت و شانه هاست. کار این غدد , ترشح چربی است.چربی تولید شده توسط مجاری چربی به سطح پوست راه یافته و به طور طبیعی روی پوست را می پوشاند.در دوران نوجوانی به علت تغییرات ناگهانی که درسطح هورمون های جنسی رخ می دهد, غدد چربی تحریک می شوند و چربی بیش از حد تولید می کنند.
این چربی زیادی؛مجاری انتقال چربی را مسدود می کند و به این ترتیب جوش های سر سیاه تولید می شوند.وقتی که چربی باقی مانده و لایه های مرده پوست نتوانند به بیرون پوست راه یابند, توسط باکتری هایی که به طور طبیعی در غده وجود دارند, عفونی می شوند و جوش های سر سفید را ایجاد می کنند.چربی که از غدد چربی موجود در پوست ترشح می شود, گاهی منفذ پوست را مسدود می کند و با تاثیر باکتری ها روی آن, عفونی شده و باعث ایجاد جوش می شود.
البته با وجود این که شروع این جوش ها معمولا با شروع ترشح هورمون های جنسی در بدن همراه است, ولی به طور قطع دلیل هورمونی ندارند و زمینه ژنتیک افراد در اکثر موارد بر شدت ضایعات آنها می افزاید.
اکثر افردای که مبتلا به آکنه هستند مشکل غددی به معنی بالا بودن یا پایین بودن هورمون خاص ندارند و این اختلالات هورمونی بیشتر در افرادی مطرح است که علاوه بر جوش صورت , علائم دیگری نیز داشته باشند, مثلا دختر خانم هایی که علاوه بر آکنه علائم اختلال نظم پریودی, چاقی, جوش در صورت, ریزش موی سر وغیره را داشته باشند در این صورت می توان دلیل آکنه را اختلالات هورمونی دانست.
ارتباط تغذیه و آکنه
تعداد کمی از متخصصان پوست عقیده دارند رژیم غذایی نمی تواند بر آکنه اثر بگذارد ؛ اما متخصصان تغذیه ونیز پزشکان طب جایگزینی , در این زمینه موفقیت های چشمگیری با رویکرد رژیم غذایی به دست آورده اند.مثلا ادویه , چربی , غذاهای سرخ کردنی و شیرینی جات به خصوص شکلات معمولا توصیه نمی شوند.
عامل به وجود آورنده آکنه افزایش چربی بیش از حد در فولیکول پوست است و از نظر علمی هیچ ارتباطی با تغذیه افراد ندارد.
متخصصان پوست, مراجعه برخی از زنان را به آرایشگاه ها برای دریافت داروهای جلدی دست ساز و ضد آکنه که حاوی مقادیری ترکیبات استروئید هستند را یکی دیگر از عوامل به وجود آمدن ضایعات آکنه در پوست عنوان و تصریح می کنند:
پوست اکثر خانم ها پس از استفاده از این پمادهای جلدی تا چند روزی براق وصاف می شود,اما بعد از طی چند هفته ضایعات با شدت بیشتری درسطح پوست ظاهر می شود و علاوه بر آن موهای زائد صورت نیز افزایش می یابد؛همچنین, در برخی موارد رگ های صورت نیز باز می شود.
با آکنه کنار بیایید
برای جلوگیری از پیشرفت جوش ها و کاهش حجم و تعداد آنها باید توصیه های زیر را در نظر داشته باشید و به آنها عمل کنید.
- جوش ها را دستکاری نکنید و آنها را با فشار خالی نکنید.برای خالی کردن آنها به یک انستیتوی زیبایی مراجعه کنید تا با دستگاه های مکنده جوش ها را تخلیه کنند.اگر چنین مرکزی در نزدیکی شما وجود ندارد, انگشتان خود را با الکل ضد عفونی کنید, ناخن ها را کوتاه کنید و با یک دستمال تمیز جوش ها را به آهستگی فشار دهید تا تخلیه شوند.
- پوست خود را به نرمی ماساژ دهید. این کار را می توایند به طور مرتب , خودتان انجام دهید.یا به یک فرد مجرب مراجعه کنید تا پوست شما را ماساژ دهد.ماساژ باعث تخلیه چربی پوست شده و از پیشرفت جوش ها جلوگیری می کند.
- آسودگی روانی داشته باشید.سعی کنید خواب مرتب داشته باشید.استراحت کافی داشته باشید و از فشارهای روحی وعصبی بپرهیزید.
- روزی دو بار صورت خود را بشویید و ماساژ دهید.برای شستشو از صابون اسیدی(گوگردی)که پزشک توصیه می کند استفاده کنید.ابتدا صورت خود را خوب صابون بزنید تا کف پوشیده شود.آنگاه با نوک انگشتان , پوست صورت خود را ماساژ دهید تا صابون در منافذ پوست به خوبی نفوذ کند و چربی های جمع شده در جوش ها را از بین ببرد.
- هفته ای یک یا دو بار ماساژ سرکه سیب استفاده کنید تا چربی پوست کاهش یابد.برای این کار کافی است مقداری سرکه سیب را در همان مقدار آب بریزید وسپس با انگشت مقداری از این مخلوط را بردارید و بر روی صورت خود بمالید و ماساژ دهید.ماساژ را با حرکات حلقوی وضربه ای آهسته انجام دهید و ابتدا از پایین به بالا وسپس از بالا به پایین حرکت کنید.آنگاه چند دقیقه صبر کنید و سپس صورت خود را بشویید.
- ازمصرف غذاهای چرب, شیرینی زیاد, سس مایونز, خامه , شکلات, گردو,فندق, موز, تخم مرغ, بعضی از ماهی ها و نارگیل حتی المقدور بپرهیزید.ولی نیازی به رژیم های سخت نیست.سعی کنید سبزی ها و میوه هایی را که حاوی ویتامین" آ" هستند زیادتر مصرف کنید: هویج, اسفناج, شاهی و گوجه فرنگی, همچنین مصرف چایی و ادویه جات را محدود کنید.
- سعی کنید هر روز صورت شما در معرض نور آفتاب قرار گیرد. اشعه آفتاب تاثیر بسیار خوبی در بهبود جوش های غرور جوانی دارد. بهتر است برای محافظت چشم ها از عینک آفتابی کمک بگیرید.البته بعضی محققان معتقدند که نور آفتاب پس از مدتی موجب تشدید آکنه می شود, بنابر این بهتر است استفاده از آفتاب را فقط برای شروع درمان به کار گیرید.
- از ورزش و پیاده روی غفلت نکنید.بسیاری از جوش های پوستی پس از مدتی ورزش به کلی ناپدید می شوند.اگر هر روز صبح , مسافتی معادل حداقل 3 کیلومتر را به صورت پیاده روی یا به صورت دویدن طی کنید وپس از آن یک دوش بگیرید, متوجه می شوید پس از مدت بسیار کوتاهی پوست شما بسیار شاداب تر می شود و بسیاری از جوش ها برطرف می گردند.
ورزش و استحمام باعث باز شدن منافذ پوست, بهبود جریان خون آن و رفع چربی می شود.